Είναι πλέον επιβεβαιωμένο ότι το στρες και μάλιστα το χρόνιο καθημερινό ΄κακό΄ stress, (distress) συνδέεται με πολλά προβλήματα υγείας, είτε αυξάνοντας την πιθανότητα εμφάνισης τους είτε επιδεινώνοντας τα ήδη υπάρχοντα.
Ο οργανισμός βιώνει μια κατάσταση καθημερινής διαταραχής σε διάφορα συστήματα προκειμένου να ανταπεξέλθει στη συνεχή πίεση και ένταση. Η κύρια διαταραχή αφορά το νευρικό, το ανοσιακό και το ενδοκρινικό σύστημα (νευρο – ανοσο – ενδοκρινικό) με εμφανείς επιπτώσεις και στα υπόλοιπα όργανα και συστήματα αφού επηρεάζονται αντίστοιχα η έκκριση των νευροδιαβιβαστών (ουσιών που μεταφέρουν τα ερεθίσματα σε όλο τον οργανισμό), των υπεύθυνων κυττάρων για τον έλεγχο των φλεγμονών και των ορμονών.
Κάποια από τα προβλήματα τα οποία μπορεί να εμφανιστούν ή να επιδεινωθούν σε ένα άτομο με χρόνιο καθημερινό στρες θεωρούνται:
Τα καρδιολογικά προβλήματα. Το στρες μπορεί να επηρεάσει άμεσα τον καρδιακό ρυθμό και την αύξηση της τιμής της χοληστερόλης, των τριγλυκεριδίων στο αίμα, της αρτηριακής πίεσης με επιπτώσεις στο καρδιαγγειακό σύστημα.
Το βρογχικό άσθμα, το οποίο επιδεινώνεται σημαντικά σε συνθήκες έντονης πίεσης και άγχους.
Η παχυσαρκία. Το στρες θεωρείται ότι διευκολύνει την τοποθέτηση λίπους στην κοιλιακή χώρα αυξάνοντας την έκκριση της κορτιζόλης, η οποία με την σειρά της αυξάνει και αυτή την τοποθέτηση λίπους στην περιοχή.
Τα δερματολογικά προβλήματα όπως η ψωρίαση, η ατοπική δερματίτιδα και η διαπυητική ιδρωταδενίτιδα, χρόνιες παθήσεις με εξάρσεις και υφέσεις.
Τα αυτοάνοσα νοσήματα λόγω της διαταραχής του ανοσοποιητικού συστήματος, με συστηματικές αλλά και τυπικές δερματολογικές εκδηλώσεις. Ο ευθηματώδης λύκος, η συστηματική σκληροδερμία, η δερματομυοσίτιδα, η πολλαπλή σκλήρυνση είναι κάποια παραδείγματα.
Ο διαβήτης. Το στρες αυξάνει την επιθυμία για φαγητό και γλυκά, αυξάνοντας τα ποσοστά για ανάπτυξη διαβήτη και τις τιμές του σακχάρου στο αίμα.
Κεφαλαλγίες τάσεως και ημικρανίες για τις οποίες το χρόνιο άγχος θεωρείται μία από τις πιο κοινές αιτίες πυροδότησης ενώ έχει συνδεθεί επίσης και με υψηλά ποσοστά κατάθλιψης. Τελευταίες εργασίες αναφέρουν ότι άτομα με χρόνιο στρες αναφορικά με το επάγγελμα τους (όπως απαιτητική εργασία με μικρές απολαβές) έχουν 80 % πιο αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν κατάθλιψη στα επόμενα χρόνια συγκριτικά με άλλα.
Γαστρεντερικά προβλήματα με επιδείνωση ήδη υπάρχοντος έλκους, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, ευερέθιστο έντερο.
Νόσος Alzheimer . Η μείωση του στρες θεωρείται ότι έχει δυναμική μείωσης της εξέλιξης της νόσου.
Πρόωρο γήρας . Τελευταίες εργασίες αναδεικνύουν συγκεκριμένη περιοχή χρωμοσώματος η οποία επηρεάζεται από το στρες και φαίνεται να προκαλεί πρόωρο γήρας κατά 9- 17 χρόνια.
Τα συμπτώματα τα οποία προκαλούνται από το στρες και γενικότερα τα ψυχοσωματικά συμπτώματα θεωρούνται ένδειξη για τη θεραπεία του ιατρικού βελονισμού σύμφωνα με εργασίες οι οποίες έχουν πραγματοποιηθεί στο Δυτικό ιατρικό κόσμο. Η δράση του βελονισμού έχει έναν ρυθμιστικό ρόλο στην υποθαλομο – υποφυσιακή οδό καθώς και στο νευρο – ενδοκρινο - ανοσιακό σύστημα. Ο βελονισμός και μάλιστα ο ηλεκτροβελονισμός θεωρείται ότι μπορεί να τροποποιήσει την σύνθεση πολλών νευροδιαβιβαστών στο νευρικό σύστημα ( νευροτροποποίηση) επηρεάζοντας την παραγωγή ουσιών όπως η κορτιζόλη, η ACTH, η ακετυλοχολίνη, οι ενδορφίνες, η μελατονίνη καθώς επίσης και της σεροτονίνης, της νορεπινεφρίνης, του νιτρικού οξειδίου. Έτσι, ο βελονισμός θεωρείται μία σημαντική συμπληρωματική και αρκετές φορές αυτόνομη θεραπεία για την διαχείριση τέτοιων καταστάσεων.
Μερικά παραδείγματα από τις καταστάσεις - διαταραχές στις οποίες μπορεί να έχει ρυθμιστικό ρόλο η δράση του βελονισμού είναι οι:
- Αγχώδεις διαταραχές
- Κρίσεις πανικού
- Διαταραχές διάθεσης
- Σεξουαλικές διαταραχές
- Κεφαλαλγίες, ημικρανίες
- Διαταραχές έμμηνου ρύσης
- Γαστρεντερικές διαταραχές
- Διαταραχές ύπνου και
- γενικότερα διαταραχές οι οποίες οφείλονται στην αύξηση και κακή διαχείριση του στρες.
Για τον σχεδιασμό των θεραπευτικών πρωτοκόλλων του βελονισμού έχει μεγάλη σημασία η επιλογή των σημείων στα οποία τοποθετούνται οι βελόνες αλλά και η τεχνική διέγερσης αυτών (για παράδειγμα αν χρησιμοποιηθεί ηλεκτροβελονισμός ή όχι). Με αυτόν τον τρόπο επιλέγουμε τον μηχανισμό της δράσης του βελονισμού ο οποίος μπορεί να είναι διαφορετικός για κάθε περίπτωση χωριστά. Έτσι, για παράδειγμα μπορεί να επιτευχθεί αν χρειάζεται η τόνωση του ανοσοποιητικού συστήματος, η μείωση της συμπαθητικοτονίας (χαλάρωση), η ενεργοποίηση του μεταιχμιακού συστήματος (βελτίωση διάθεσης) κα.
Ο ιατρικός βελονισμός θεωρείται μία ασφαλής μέθοδος, χωρίς παρενέργειες, η οποία μπορεί να συνδυαστεί ή όχι με άλλου είδους θεραπείες για την υποστήριξη ατόμων τα οποία πάσχουν από ψυχοσωματικά συμπτώματα.
Βιβλιογραφικές αναφορές :
HanCetal. Clinical study on electro-acupuncture treatment for 30 cases of mental depression. J Tradit Chin Med, 2004;
Middlekauff HR et al, Acupuncture effects on reflex responses to mental stress in humans. Am J Physiol Regul Integr Comp Physiol 2001;
Autonomic Activation in Insomnia: The case for Acupuncture, Wei Huang et al, Journal of Clinical Sleep Medicine, Vol.7, No.1, 2011
Autonomic Activation in Insomnia: The case for Acupuncture, Wei Huang et al, Journal of Clinical Sleep Medicine, Vol.7, No.1, 2011
Han JS. Electroacupuncture: an alternative to antidepressants for treating affective diseases. Int J Neurosci 1986;29:79-92
Sun AY, Boney F, Lee DZ. Electroacupuncture alters catecholamines in brain regions of rats. Neurochem Res 1985;10:251-8. 76-78